سلامت و سبك زندگي

فصل پاييز، جذابيت‌ها و لذت‌هاي خاصي را به ما هديه مي‌دهد، اما مي‌تواند مشكلات خاصي را هم براي سلامتي ما به‌وجود بياورد. از اين‌رو، در ادامه با بعضي از شايع‌ترين مشكلات پاييزي كه مي‌توانند شما يا عزيزان‌تان را آزار بدهند، آشنا مي‌شويم و البته نكاتي هم درباره پيشگيري يا درمان‌ها آن‌ها ارائه مي‌دهيم.

سرفه و سرماخوردگي

سرفه‌ و سرماخوردگي، شايع‌ترين مشكلات در طول‌ ماه‌هاي سرد سال هستند. درحالي كه سرماخوردگي مي‌تواند هر فردي را تا چند روز آزار بدهد و زندگي او را با سختي مواجه كند، اما زندگي انسان‌ها را به خطر نمي‌اندازد.

درمان: ويروس شايع سرماخوردگي با استفاده از آنتي‌بيوتيك‌ها قابل درمان نيست و افراد نبايد از اين داروها به‌صورت خودسرانه براي مقابله با سرماخوردگي استفاده كنند. سرماخوردگي عادي و رايج با گذشت چند روز درمان مي‌شود، اما اگر اين بيماري بيشتر از حد عادي طول بكشد و اصلا بهبود نيابد، بايد به پزشك مراجعه كنيد.

پيشگيري: اگر احساس كرديد به سرماخوردگي مبتلا شده‌ايد، بايد بدانيد كه راه‌هاي مناسبي براي جلوگيري از پيشروي اين بيماري وجود دارند. استفاده از دستمال براي سرفه و عطسه، دور انداختن دستمال و شستن دست‌ها، ويروس‌هاي باقي‌مانده روي آن‌ها را از بين مي‌برد. البته در صورت مبتلا شدن به تب يا اختلالات تنفسي، بايد سريعا به پزشك مراجعه كنيد.

آسم

افراد مبتلا به آسم معمولا در روزهاي سرد و مرطوب پاييزي يا زمستاني با مشكلات تنفسي مواجه مي‌شوند. اگر به آسم مبتلا هستيد و علائم اين بيماري را در طول شب تجربه مي‌كنيد، يا اگر علائم آسم باعث اختلال در زندگي روزمره شما مي‌شوند، بايد به پزشك مراجعه كنيد. پزشك مي‌تواند داروهاي مصرفي شما و وضعيت بيماري‌تان را بررسي كند و سپس، داروهاي استروئيدي لازم را براي تقويت تنفس براي شما در نظر بگيرد.

عفونت‌هاي گلو

عفونت‌هاي ويروسي مي‌توانند به شكل‌گيري عفونت در گلو منجر شوند. اگر شما هم به اين عفونت‌ها مبتلا شويد، طبيعتا التهاب و درد در ناحيه گلو را تجربه مي‌كنيد.

درمان: طيف وسيعي از داروهاي بدون نسخه به تسكين درد ناشي از عفونت گلو كمك مي‌كنند. با اين‌حال، اگر گلودرد همراه با تب، تورم و درد در غدد لنفاوي،‌ يا لكه‌هاي سفيد در لوزه‌ها و سختي در بلعيدن غذا همراه باشد،‌ احتمالا به تونسيليت مبتلا شده‌ايد و بايد سريعا به پزشك مراجعه كنيد.

اسهال و استفراغ

بعضي از ويروس‌ها مي‌توانند باعث شكل‌گيري اسهال، استفراغ يا هر دو در كنار هم شوند. شستن دست‌ها به‌طور منظم، بهترين راه براي پيشگيري از ابتلا به اين مشكلات است. براي جلوگيري از سرايت اين مشكلات به افراد ديگر، فرد مبتلا به اسهال و استفراغ نبايد تا ۴۸ ساعت پس از بهبودي كامل به محل كار يا مدرسه بازگردد.

عفونت‌هاي چشم

اگر چشم شما قرمز شده، احساس خارش در آن به‌وجود آمده يا با ترشحات غيرعادي همراه است، احتمالا به التهاب ملتحمه چشم مبتلا شده‌ايد. التهاب ملتحمه معمولا از طريق شستن چشم‌ها با كمك آب گرم يا استفاده از قطره‌هاي بدون نسخه درمان مي‌شود. با اين‌حال، ‌اگر درد در چشم شما شديد است يا احساس اختلال در بينايي مي‌كنيد، بايد فورا و بدون معطلي به پزشك مراجعه كنيد.

پيشگيري: بهترين راه براي جلوگيري از مبتلا شدن به عفونت چشم، شستن مكرر و منظم دست‌ها در طول شبانه‌روز است. به‌علاوه، شما بايد تمرين كنيد و در طول روز دست‌ها و انگشت‌هاي خودتان را به چشم‌ها نماليد.

مشكلات رواني

بعضي از افراد در پاييز، خلق‌وخوي آشفته و افزايش اضطراب را تجربه مي‌كنند. رژيم غذايي سالم همراه با مصرف مكمل ويتامين D مي‌تواند به مقابله با اين مشكل كمك كند. اضافه كردن ورزش به برنامه روزانه نيز مي‌تواند ترشح سروتونين در مغز را افزايش بدهد و باعث تقويت خلق‌وخو شود. البته اگر احساس افسردگي مي‌كنيد و هيچ كدام از اين روش‌ها براي شما فايده‌اي ندارند،‌ بهتر است نزد پزشك متخصص برويد.

آشنايي با بيماري‌هاي شايع پاييزي و راه درمان آنها/ از سرماخوردگي تا اختلال خلق‌وخو

علت‌هاي ابتلا به اگزما بسيار پيچيده هستند و شديدا به ويژگي‌هاي هر فرد بستگي دارند، اما دانشمندان فكر مي‌كنند كه اگزما به‌علت واكنش سيستم ايمني بدن نسبت به يك محرك به‌وجود مي‌آيد. با اين‌حال، گروهي از محققان دانشگاه شفيلد و كالج سلطنتي لندن به اين نتيجه رسيده‌اند كه آب سخت (hard water) مي‌تواند لايه محافظتي پوست را از بين ببرد و درنتيجه خطر ابتلا به اگزما را افزايش بدهد. گزارشي از مطالعه آنان در Journal of Investigative Dermatology منتشر شده است.

اين محققان مي‌گويند كه آب سخت به لايه محافظتي پوست آسيب مي‌رساند و حساسيت پوست نسبت به محرك‌هاي موجود در محصولات مورد استفاده روزانه مانند صابون‌ها و شوينده‌ها را افزايش مي‌دهد.

آب سخت حاوي مقادير زيادي از منيزيم و كلسيم است كه با عناصر موجود در شوينده‌ها تركيب مي‌شوند و آن‌ها را به عناصر حل‌نشدني يا غيرمحلول تبديل مي‌كنند. وقتي كه اين عناصر حالت غيرمحلول به خود مي‌گيرند، روي پوست رسوب مي‌كنند و از بين نمي‌روند. آب سخت (يا آب بسيار قليايي)، ميزان pH پوست را هم معمولا به‌سمت حالت اسيدي بالا مي‌برد و حالت قليايي لايه‌هاي محافظتي پوست را از بين مي‌برد. همين روند، آسيب‌پذيري پوست را در مقابل عناصر بيماري‌زا بيشتر مي‌كند.

دكتر سايمون دانبي (از اعضاي دانشگاه شفيلد و مسئول مطالعه) مي‌گويد: «شستن دست با آب سخت، از طريق آسيب رساندن به لايه محافظتي پوست، شانس ابتلا به اگزما را افزايش مي‌دهد. افراد مبتلا به اگزما هم ذاتا نسبت به آب سخت حساس‌تر از انسان‌هاي ديگر هستند». به‌گفته او، اين افزايش حساسيت با نوعي نقص ژنتيكي در لايه محافظتي همراه پوست مرتبط است كه با جهش در ژن فيلاگرين اتفاق مي‌افتد. فيلاگرين، نوعي پروتئين ساختاري مهم براي شكل‌گيري لايه محافظتي پوست در مقابل محيط بيروني است. دكتر دانبي مي‌گويد كه «تقريبا نيمي از افراد مبتلا به اگزما، حامل ژن فيلاگرين هستند».

آب‌هاي سخت، شانس ابتلا به اگزما را بالا مي‌برند

دهه‌ها مطالعه مستمر نشان داده‌اند كه تجمع پروتئين‌هاي سمي در مغز مي‌تواند به بيماري آلزايمر منجر شود، اما چيزي كه هنوز كاملا مشخص نشده، اين است كه تجمع اين پروتئين‌ها چه علتي دارد؟‌ تعدادي از مطالعات جديدتر سعي كرده‌اند كه علتي براي اين فرآيند پيدا كنند و درنهايت نشان داده‌اند كه علت ابتلا به بيماري آلزايمر، فراتر از ژنتيك و عادت‌هاي ناسالم است. در ادامه با چند مورد از غيرعادي‌ترين و عجيب‌ترين علت‌هاي ابتلا به بيماري آلزايمر آشنا مي‌شويم.

استفاده از داروهاي ضداضطرابي

داروهاي مشهوري مانند لورازپام، آلپرازولام و كلونازپام در گروهي از داروها با عنوان بنزوديازپين‌ها قرار مي‌گيرند و معمولا هم براي درماناختلال اضطرابي و بي‌خوابي به‌كار مي‌روند. اگرچه مطالعات متعددي، ايمني و كارآمدي اين داروها را در كوتاه‌مدت تاييد كرده‌اند، اما بسياري افراد هنوز هم در درازمدت از اين داروها استفاده مي‌كنند. يكي از مطالعات British Medical Journal نشان مي‌دهد كه مصرف بنزوديازپين‌ها براي مدتي بيش از ۳ ماه، شانس ابتلا به بيماري آلزايمر را ۵۱ درصد افزايش مي‌دهد.

اصابت ضربه‌هاي متعدد به سر

همه ما با مشكلاتي كه مي‌توانند بعد از اصابت ضربه احتمالي به ناحيه سر شكل بگيرند، آشنا هستيم. بسياري از افراد بعد از اين ضربه‌ها دچار مشكل نمي‌شوند، اما التهاب در ناحيه سر بعضي از آنان به حالت مزمن تبديل مي‌شود و بهبود پيدا نمي‌كند. دقيقا در همين وضعيت است كه بايد ارتباط بين اصابت ضربه به سر و خطر ابتلا به بيماري آلزايمر را جست‌وجو كرد. بعضي از سلول‌هاي مغز، ميكروگليا نام دارند كه نقش مهمي در التهاب ايفا مي‌كنند. وقتي كه ميكروگليا دائما در وضعيت التهابي قرار مي‌گيرد،‌ ديگر نمي‌تواند بتا-آميلوئيدها را از مغز بيرون بريزد. اين اختلال به تجمع بتا-آميلوئيدها در مغز و نابودي نورون‌هاي مغزي منجر مي‌شود.

كمبود خواب مزمن

كمبود خواب در سال‌هاي اخير روبه‌افزايش بوده و تقريبا به اپيدمي تبديل شده است. هر دليلي هم كه براي اين كمبود خواب داشته باشيد، بايد بدانيد كه كمبود خواب مزمن و هميشگي مي‌تواند شانس ابتلا به بيماري آلزايمر را بيشتر كند.

متخصصان مي‌گويند كه مشكلات خواب در افراد مبتلا به بيماري آلزايمر شايع هستند، اما هنوز روشن نيست كه كدام يك از آن‌ها در جايگاه علت و كدام يك در جايگاه معلول قرار مي‌گيرند. آزمايش‌هاي حيواني نشان مي‌دهند كه كمبود خواب در موش‌هاي آزمايشگاهي، ميزان تائو را در مغز اين موجودات بيشتر مي‌كند و قابليت‌هاي حافظه‌اي و يادگيري آنان را به‌صورت منفي تغيير مي‌دهد. به‌گفته محققان، كمبود خواب مزمن، مغز و بدن را تحت فشار مي‌گذارد و سرعت فرآيندهاي مضري كه منجر به بيماري آلزايمر مي‌شوند را بيشتر مي‌كند.

تنهايي

حفظ روابط انساني و اجتماعي با خانواده، دوستان و به‌طور كلي جامعه، بخشي از يك زندگي مطلوب و سالم است. يكي از مطالعات Journal of Neurology، Neurosurgery، and Psychiatry نشان مي‌دهد كه نوعي ارتباط بين تنهايي و افزايش خطر ابتلا بهزوال عقل وجود دارد. محققان هنوز نمي‌دانند كه اين ارتباط از كجا نشات مي‌گيرد، اما توصيه مشخصي براي همه انسان‌ها دارند: روابط اجتماعي خودتان را حفظ كنيد و جدي بگيريد.

ديابت مغزي

بيماري آلزايمر، نوعي بيماري متابوليك است كه مغز را هم تحت تاثير قرار مي‌دهد. اين مساله تا حدي جدي است كه محققان، بيماري آلزايمر را به‌عنوان بيماري ديابت نوع ۳ معرفي مي‌كنند. سلول‌هاي مغزي نيز از گلوكز به‌عنوان سوخت كمك مي‌گيرند و درنتيجه با انسولينمرتبط مي‌شوند. درواقع، سلول‌هاي مغزي هم دقيقا مانند باقي سلول‌هاي بدن مي‌توانند به مقامت به انسولين مبتلا شوند. دانشمندان در سال‌هاي اخير متوجه شده‌اند كه اين اختلال، محيط مغز را سمي مي‌كند و به تجمع پروتئين‌ها و نورون‌هاي مرده در مغز افراد منجر مي‌شود.

۵ دليل عجيب ابتلا به آلزايمر

شايد شنيده باشيد كه به افراد مبتلا به ديابت توصيه مي‌شود در مصرف نمك صرفه‌جويي كنند. زيرا كاهش مصرف سديم باعث كاهش فشار خون و درنتيجه كاهش خطر بروز سكته مغزي و سكته قلبي كه دو مورد از فاكتورهاي خطر شايع در ابتلا به ديابت هستند مي‌شود.

اما آنچه احتمالا تاكنون نشنيده‌ايد اين است كه: زياده‌روي در مصرف نمك مي‌تواند عامل اوليه پيشرفت بيماري باشد.

در يك مطالعه در سوئد، ميزان مصرف روزانه نمك در چندين هزار نفر بررسي شد و مشخص شد كه افرادي كه روزانه حدود ۱ و يك‌چهارم قاشق چاي‌خوري برابر با ۲۸۰۰ ميلي‌گرم يا بيشتر نمك مصرف مي‌كنند، ۷۲ درصد بيشتر در معرض خطر ابتلا به ديابت نوع دوم قرار دارند. با اينكه تمركز مطالعه بر روي علت اين نتيجه نبود اما نظر برخي محققان اين است كه نمك، نوعي مقاومت به انسولين در بدن ايجاد مي‌كند كه مي‌تواند زمينه‌ساز ابتلا به ديابت نوع دوم شود. يا اينكه اين اتفاق بيشتر در افراد چاق مي‌افتد كه معمولا در كنترل قند خون مشكل دارند و همين عامل ابتلا به ديابت مي‌شود.

ميانگين مصرف روزانه سديم در آمريكا، حدود ۳۴۰۰ ميلي‌گرم است و اين درحالي است كه انجمن قلب آمريكا، ميزان دريافت روزانه سديم را تا ۱۵۰۰ ميلي‌گرم محدود مي‌كند.

اما چگونه مي‌توانيم ميزان دريافت سديم را كم كنيم تا از ابتلا به ديابت و بيماري‌هايي مانند فشار خون در امان بمانيم. با چند راهكار ساده، ميزان دريافت سديم را كاهش دهيد:

– غذاهاي فرآوري شده را كم كنيد. مقصر فقط نمك‌پاش نيست، به گفته انجمن قلب آمريكا، حدود ۷۵ درصد از سديم دريافتي مردم آمريكا از مواد غذايي فرآوري شده، از پيش آماده و رستوراني است.احتمالا شما مي‌دانيد كه سيب‌زميني سرخ كرده و مرغ سوخاري، غذاهايي نمكي و چرب هستند اما حتي برخي از غذاها كه اينقدرها هم بد به نظر نمي‌رسند مي‌توانند سرشا از سديم باشند. براي مثال سوپ‌هاي ترش و تند برخي از رستوران‌هاي زنجيره‌اي، تا ۹۵۰۰ ميلي‌گرم نمك دارند كه اين مقدار، ۶ برابر ميزان مجاز دريافت روزانه است.

– گوشت‌هاي فرآوري شده را كم كنيد. مصرف رست بيف، همبرگر، هات داگ، كالباس و گوشت‌هاي از پيش‌آماده، كه همگي سرشار از سديم هستند، نه تنها باعث بروز مشكلات قلبي عروقي مي‌شوند بلكه خطر ابتلا به ديابت را نيز بالا مي‌برند.

– برچسب غذايي مواد را بخوانيد. معمولا ما فقط عادت به خواندن تاريخ توليد و انقضا مواد داريم در صورتي كه اگر برچسب غذايي مواد را بخوانيم مي‌توانيم از خريد مواد غذايي نمكي و با سديم بالا خودداري كنيم.

– مواد غذايي كنسروي را قبل از مصرف آب بكشيد. معمولا لوبيا و سبزيجات كنسروي در آب نمك غوطه‌ور هستند تا تازه بمانند. پيش از اضافه كردن آن‌ها به غذا، خوب آب بكشيدشان تا از وارد شدن نمك اضافي به وعده غذايي‌تان جلوگيري كنيد.

با ادويه آشپزي كنيد نه نمك. شايد باورتان نشود كه غذايتان چقدر مي‌تواند بدون نمك و در عوض با ادويه‌هاي مختلف خوشمزه باشد. سبزيجات با فلفل سياه، روغن زيتون و پودر سير معركه مي‌شوند. گوشت مرغ و ماهي همراه با پودر پاپريكا، پودر سير، پودر پياز، پودر خردل و زيره طعمي عالي پيدا مي‌كنند.

نمك هم مي‌تواند باعث ابتلا به ديابت شود!

شروع فصل مدرسه، فشارهاي اجتماعي، عاطفي و رواني خاصي را به دانش‌آموزان وارد مي‌كند، درحالي كه تغذيه با نقش حياتي و مهمش به آنان كمك مي‌كند تا بتوانند اعتمادبه‌نفس و قدرت لازم را براي مقابله با اين فشارها داشته باشند. يكي از مسائل تغذيه‌اي دانش‌آموزان كه همواره مورد بحث بوده است، نوع ناهاري است كه در مدرسه استفاده مي‌كنند. دكتر اليزابت وال (متخصص تغذيه)، مهم‌ترين نكات را در اين زمينه به ما مي‌گويد.

غذاهاي خانگي يا غذاهاي فوري در مدرسه

دكتر اليزابت وال مي‌گويد: «تغذيه نامطلوب مي‌تواند به خستگي جسمي و رواني منجر شود، و اين مشكل در ادامه مي‌تواند اختلال در تمركز،‌ تكامل شناختي آهسته و حتي مشكلات رفتاري را در دانش‌آموزان به‌وجود بياورد. بنابراين، آماده‌سازي بسته ناهار خانگي به والدين اجازه مي‌دهد تا كنترل و نظارت مناسبي بر نحوه تغذيه فرزندشان داشته باشند. به‌علاوه، ‌دانش‌آموزان مبتلا به آلرژي يا عدم تحمل مواد غذايي، با استفاده از ناهارهاي خانگي دچار مشكلات مختلف نمي‌شوند».

هزينه‌هاي مالي براي تهيه ناهار نيز يكي از مسائل بحث‌برانگيز در ميان والدين است. بعضي از والدين مدعي هستند كه ناهارهاي فوري در مدرسه يا تهيه غذا از رستوران‌ها واقعا گران‌تر تمام مي‌شود، درحالي كه بعضي از آن‌ها مي‌گويند هزينه آماده‌سازي ناهار سالم در خانه واقعا بيشتر است.

استانداردهاي لازم براي ناهار مدرسه

دانش‌آموزان دبستاني با توجه به سن، سبك زندگي و سرعت رشدشان، روزانه به ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ كالري نياز دارند. دكتر وال مي‌گويد: «يك ناهار ايده‌آل كه هم سالم است، هم متعادل و هم مغذي، بايد شامل انواع ريزمغذي‌ها و درشت‌مغذي‌هاي مهم باشد. كربوهيدرات‌هاي پيچيده و آهسته‌رهش (Slow releasing) مانند نان‌هاي سبوس‌دار يا ماكاروني‌هاي سبوبس‌دار به تنظيم قند خون كمك مي‌كنند و انرژي را به‌صورت تدريجي در بدن آزاد مي‌كنند. پروتئين هم براي رشد و بازسازي بدن دانش‌آموزان واقعا ضروري است. منابعي مانند گوشت قرمز بدون چربي، ماهي، محصولات لبني، ‌سويا، لوبيا و نخود فرنگي، ‌گزينه‌هاي مناسبي براي دريافت پروتئين هستند».

علاوه بر موارد ذكرشده، اسيدهاي چرب ضروري كه خلق‌وخو را تقويت مي‌كنند و باعث تقويت حافظه مي‌شوند، هميشه انتخاب مناسبي براي تقويت يادگيري كودكان هستند. اين اسيدهاي چرب در منابع مهمي مانند ماهي‌هاي چرب، مغزها و دانه‌هاي خام، آووكادو و تخم‌مرغ غني از امگا-۳ يافت مي‌شوند. دكتر وال مي‌گويد: «دريافت همه ويتامين‌ها و املاح ضروري به‌صورت كامل، براي همه دانش‌آموزان ضروري و مهم است. كلسيم و ويتامين D از اهميت ويژه‌اي در اين بين برخوردار هستند، چون رشد استخواني مطلوب و حفظ تراكم استخواني را امكان‌پذير مي‌سازند».

همه ما مي‌دانيم كه ترغيب كودكان به مصرف غذاهاي سالم واقعا سخت است. به همين دليل، دكتر وال توصيه مي‌كند كه والدين از رنگ‌هاي روشن و طراحي‌هاي جذاب براي جذب كودكان استفاده كنند و از چاشني‌ها و ادويه‌هاي سالم براي طعم‌دهي به غذاها كمك بگيرند.

مثال‌هايي از غذاهاي مناسب

يك ناهار خانگي سالم و متعادل مي‌تواند چيزي شبيه به گزينه‌هاي زير باشد:

• نان ساندويچي سبوس‌دار همراه با ماهي تُن، چند تكه خيار، روغن زيتون و ‌يك قاشق چاي‌خوري سُس؛ يا مقداري ذرت پخته‌شده همراه با تخم‌مرغ غني از امگا-، روغن زيتون و مقدار خيلي كمي كره.
• مرغ و اسفناج همراه با مقداري پوره آووكادو، پنير فتا و آب ليموي تازه.

اگر فرزندتان در مدرسه ناهار مي‌خورد، بخوانيد!

گوشت چرخ‌كرده شرايط بسيار خاصي دارد زيرا بافت گوشت و سلول‌هاي موجود در آن كاملا خرد و له شده و آنزيم‌هاي داخل آنها آزاد مي‌شوند. از طرفي سطح گوشت به دليل خرد شدن افزايش پيدا مي‌كند و پتانسيل اكسيداسيون و احياء آن تغيير مي‌كند، دستكاري روي گوشت چرخ‌‌كرده زياد است و دماي آن هنگام ريختن در چرخ‌گوشت بالا مي‌رود. همه اين عوامل باعث مي‌شود متخصصان بهداشت مواد غذايي نسبت به گوشت چرخ‌كرده محتاط و سختگير باشند، بنابراين توصيه مي‌شود گوشت چرخ كرده را خيلي سريع استفاده كنيد، به‌طوري كه حتي به مرحله فريزر نرسد، اما اگر شرايط به شكلي است كه فردي مجبور باشد گوشت چرخ‌كرده را در فريزر بگذارد بايد مقدار مصرفش را به شكل هفتگي تهيه و طي مدت بسيار كوتاهي آن را مصرف كند. بسياري از افراد براي پيشگيري از فساد گوشت‌هاي چرخ‌كرده و نگهداري طولاني‌تر آن، پياز را رنده كرده و به گوشت اضافه مي‌كنند. اين‌كار در حفظ و نگهداري گوشت‌هاي چرخ كرده براي زمان طولاني‌تر تاثير چنداني ندارد. مساله ديگر در مورد گوشت‌هاي چرخ كرده فريزر شده مرحله يخ‌زدايي يا ديفراست آنهاست.

بسياري از افراد گوشت را بعد از خارج كردن از فريزر در دماي محيط قرار مي‌دهند تا يخش باز شود. اين كار به شدت نادرست است زيرا كم شدن ناگهاني دما و قرار دادن گوشت در دماي محيط زمينه را براي رشد ميكروب‌ها روي گوشت فراهم كرده و به‌تدريج گوشت را وارد مرحله فساد مي‌كند. در نتيجه با مصرف اين گوشت سلامت افراد به خطر خواهد افتاد. شايد مصرف غذاهاي آلوده به ميكروب‌ها طي چند بار مشكلي ايجاد نكند اما ادامه اين روند به‌تدريج‌ بدن را دچار مشكلات متعددي خواهد كرد. يادتان باشد انجماد و فريز كردن يك ماده غذايي بايد سريع و يخ‌زدايي و خروج از انجماد آن بايد آهسته باشد تا سلامت آن ماده غذايي به خطر نيفتد.

براي اين‌ كار مي‌توانيد گوشت را پس از خارج كردن از فريزر در يخچال قرار دهيد تا كاهش دما به صورت تدريجي و صحيح انجام شده و گوشت كم كم از حالت انجماد خارج شود. قرار دادن ماده غذايي منجمد به‌خصوص انواع گوشت‌ها در آب جوش باعث تركيدن سلول‌ها و خارج شدن خون‌آبه از آنها مي‌شود. اين كار به كيفيت غذا و ارزش تغذيه‌اي آن به‌شدت آسيب مي‌زند.

گوشت چرخ‌كرده را فريز نكنيد!

بسياري از ما حداقل يك بار از خودمان پرسيده‌ايم كه «نشستن صحيح‌» موقع مطالعه و درس خواندن داراي چه ويژگي‌هايي است؟ حتي بعضي از ما بسيار تلاش كرده‌ايم تا حالت نشستن خودمان را تغيير بدهيم، اما در اين كار موفق نشده‌ايم. محققان مي‌گويند كه تغيير حالت نشستن مي‌تواند يكي از سخت‌ترين ترك عادت‌ها در زندگي انسان‌ها باشد. با اين‌حال،‌ آنان تاكيد مي‌كنند كه چنين تغييري واقعا لازم است و اصلاح عادت‌هاي مطالعه، كاري است كه واقعا ارزش دارد.

نشستن صحيح و دانش‌آموزان

دكتر شارما (راديولوژيست برجسته) مي‌گويد: «دانش‌آموزان معمولا با پيامدهاي پس از نشستن نادرست مواجه مي‌شوند و از اين پيامدها رنج مي‌برند. آنان عمدتا موقع درس خواندن، حالت خميده و قوزكرده به بدن خودشان مي‌دهند، و تمركزشان بر كتاب يا كامپيوتر جلوي روي‌شان، حواس آنان را از توجه به حالت نشستن پرت مي‌كند». به‌گفته اين متخصص،‌ درد در ناحيه كمر و گردن، از رايج‌ترين دردهايي است كه بسياري از دانش‌آموزان را آزار مي‌دهد. دكتر شارما، نكات زير را براي نشستن صحيح موقع مطالعه و درس خواندن توصيه مي‌كند:

هنگام نگاه كردن به صفحه كتاب يا صفحه كامپيوتر، سر بايد در موقعيت صاف و طبيعي قرار بگيرد، نه به سمت پايين يا به سمت بالا. تنفس عميق موقع مطالعه نيز از كارهاي مهمي است كه معمولا فراموش مي‌شود. وقتي پشت ميز مي‌نشينيد، شانه‌ها بايد ريلكس باشند و آرنج‌ها نيز روي دسته‌هاي صندلي قرار بگيرند. صفحه كتاب، ‌دفتر، جزوه يا حتي كامپيوتر براي مطالعه، بايد در فاصله طبيعي با چشم‌ها قرار بگيرد. درواقع،‌ دانش‌آموز براي خواندن كلمات نبايد به چشم‌ها يا گردن خودش فشار بياورد. نشيمن‌گاه‌هاي مناسب: صندلي و ميز دكتر وينود سوكها (جراح ارتوپد در بيمارستان Apollo) مي‌گويد: «يك صندلي راحت و مجهز، صندلي‌اي است كه فشار را از پشت كمر بگيرد و درنتيجه نشستن و درس خواندن را براي دانش‌آموزان راحت‌تر كند. پس والدين بايد در انتخاب صندلي و ميز مناسب براي مطالعه، كاملا با دقت عمل كنند». ويژگي‌هاي ميز و صندلي مناسب به ترتيب زير هستند:

صندلي بايد شرايط كاملا راحتي براي كمر فراهم كند و قابل تنظيم نيز باشد.

دانش‌آموز براي نشستن روي صندلي نبايد به سمت جلو خم شود. درواقع،‌ كمر دانش‌آموز بايد انتهاي صندلي را لمس كند. اگر نشستن به اين حالت روي صندلي امكان‌پذير نباشد، بايد سراغ صندلي ديگري برويد.

ارتفاع صندلي بايد قابل تنظيم باشد و پاها نيز به‌راحتي روي زمين قرار بگيرند. اين شيوه نشستن، از خم شدن و قوز كردن جلوگيري مي‌كند.

صندلي بايد دسته‌هاي مناسبي براي استراحت آرنج‌ها داشته باشد، چون عضله‌هاي ساعد و آرنج موقع مطالعه به آرامش نياز دارند.

ميز

فضاي زير ميز بايد براي قرار گرفتن زانوها كاملا راحت باشد تا دانش‌آموز بتواند در فاصله‌اي نزديك به ميز بنشيند. ميز مطالعه بايد بزرگ باشد تا همه وسايل مطالعه روي آن قرار بگيرند و دانش‌آموز بتواند به تمام وسايل مورد نيازش سريعا دسترسي پيدا كند. ارتفاع ميز مطالعه بايد طوري باشد كه دانش‌آموز براي درس خواندن مجبور نشود به سمت عقب يا به سمت جلو خم شود. نور مناسب براي مطالعه بيشتر افراد شنيده‌اند كه مطالعه در اتاق كم‌نور، اثرات مخربي براي دامنه بينايي دارد، اما هنوز هم اين نكته را جدي نمي‌گيرند. دكتر راجا آناند (چشم‌پزشك) مي‌گويد: «نور نامناسب در اتاق مطالعه مي‌تواند تمركز بر صفحه كتاب يا دفتر را بسيار سخت كند.

درس خواندن در اين حالت، تعداد پلك زدن در هر دقيقه را كاهش مي‌دهد و درنهايت چشم‌ها را خشك مي‌كند. سردرد نيز از پيامدهاي ديگر مطالعه در اتاق كم‌نور است». اين چشم‌پزشك به دانش‌آموزان توصيه مي‌كند كه علاوه بر تنظين نور اتاق، ‌حتما از چراغ مطالعه براي درس خواندن استفاده كنند.

آشنايي با طرز نشستن صحيح براي دانش‌آموزان

با فرارسيدن فصل پاييز، بسياري از كودكان و والدين خودشان را براي سال تحصيلي جديد آماده مي‌كنند. با اين‌حال، اين دوره زماني براي بعضي از كودكان كه مبتلا به فوبياي مدرسه (School Phobia) يا مدرسه‌هراسي هستند، واقعا سخت و دردناك است. محققان مي‌گويند كه تقريبا ۵ درصد از كودكان دبستاني با اين مشكل مواجه هستند و فوبياي مدرسه معمولا بين ۸ تا ۱۳ سالگي بروز پيدا مي‌كند. طبق گزارش سازمان‌هاي معتبري مانند Phobics-Awareness، كودكان مبتلا به ADHD يا سندرم آسپرگر (Asperger’s syndrome) بيشتر مستعد ابتلا به اين فوبيا هستند.

چرا بعضي از كودكان به مدرسه‌هراسي مبتلا مي‌شوند؟ – تجربه آزار و اذيت توسط كودكان ديگر در گذشته. – تغيير محل زندگي يا تغيير مدرسه. – تجربه از دست دادن مادر يا پدر. – احساس محبوبيت نداشتن بين هم‌كلاسي‌ها و نداشتن دوست. – تجربه شكست‌هاي تحصيلي. – حساسيت خاص به صداهاي بلند (زنگ مدرسه، زنگ هشدار و…)، جمعيت انبوه كودكان و ساير محرك‌هاي حسي‌اي كه كودكان را مي‌ترسانند. – مواجهه با مشكلات يا تهديدهاي مختلف در راه رفتن به مدرسه يا بازگشت از مدرسه. – مواجهه با تغييرات در ساختار زندگي يا خانه، مانند متولد شدن فرزند جديد در خانواده، ‌طلاق والدين يا بيماري والدين. براساس گزارش انجمن روان‌شناسي آمريكا، دليل ديگري كه مي‌تواند كودكان را از رفتن به مدرسه بترساند، مواجهه با شيوه‌هاي انضباط‌بخشي خاصي است كه در مدرسه رواج دارند، اما ذاتا تنبيهي هستند و به عزت نفس كودكان صدمه مي‌زنند. متاسفانه، تجربه مدرسه مي‌تواند براي بعضي از دانش‌آموزان واقعا تجربه ناخوشايندي باشد.

مبتلا شدن كودكان به مدرسه‌هراسي چه نشانه‌هايي دارد؟ – اظهار شكايت غيرعادي كودك از مشكلاتي مانند سردرد، دل‌درد يا خستگي. – اوقات‌تلخي كودك يا چسبيدن او به والدين، خصوصا صبح‌ها قبل از رفتن به مدرسه. – سخت خوابيدن و مواجهه با كابوس‌هاي شبانه. – ترس درباره ايمني اعضاي خانواده.حملات هراس(panic) در زمان رفتن به مدرسه.

والدين چطور مي‌توانند به كودكان مبتلا به مدرسه‌هراسي كمك كنند؟ – اگرچه ترس كودك مي‌تواند براي شما غيرمنطقي به نظر برسد، اما توجه داشته باشيد كه معمولا دلايل واقعي و مهمي وجود دارند كه كودك را از مدرسه مي‌ترسانند. پس حائز اهميت است كه با كودك صحبت كنيد تا بتوانيد به ديدگاه او نزديك شويد و تجربه‌هاي جهان او را لمس كنيد. – به‌محض شروع مشكل مدرسه‌هراسي،‌ با معلم‌ها و مسئولان مدرسه آشنا شويد و درباره اين موضوع با آن‌ها صحبت كنيد. شما بايد محيط مدرسه را كاملا زير نظر داشته باشيد و زواياي مختلف آن را بشناسيد. – كودك را نزد پزشك ببريد تا مطمئن شويد كه علت پزشكي خاصي براي مشكلات او وجود نداشته باشيد. – در روندهاي مربوط به مدرسه كاملا مشاركت كنيد. همراه با كودك به مدرسه برويد، او را از مدرسه به خانه بياوريد، در فعاليت‌هاي مربوط به مدرسه حضور داشته باشيد و داوطلبانه در زندگي تحصيلي كودك نقش‌آفريني كنيد. – از مسئولان مدرسه كمك بخواهيد.

براي مثال، ‌اگر فرزندتان در مدرسه شديدا مضطرب مي‌شود، مسئولان مدرسه مي‌توانند به او در روند بازيابي آرامش كمك كنند. آگاهي داشتن معلم‌ها و مسئولان مدرسه درباره اين مشكلات، واقعا پيامدهاي منفي‌شان را كاهش مي‌دهد. – سعي كنيد كه علت اصلي و زمينه‌اي اضطرابكودك را پيدا كنيد. در صورت امكان، براي مقابله با اين علت‌هاي اصلي برنامه‌ريزي كنيد و با مشورت پزشك دست به اقدام بزنيد.

فوبياي مدرسه يا مدرسه‌هراسي چيست؟/ چرا برخي كودكان از مدرسه مي‌ترسند؟

يكي از بررسي‌هاي جامع در سال ۲۰۱۳ نشان داده است كه ۶۶ درصد از زوج‌ها معتقدند بعد از ازدواج دچار افزايش وزن شده‌اند. با توجه به همين رابطه مهم، از متخصصان درخواست كرده‌ايم كه راه‌هاي سالم براي كاهش وزن زوج‌ها در كنار هم را به ما ارائه بدهند. مطرح كردن موضوع وزن و خصوصا افزايش وزن، يكي از موضوعات تابوشده در زندگي مشترك است و بحث كردن درباره آن باعث ناراحتي طرفين مي‌شود. به همين دليل، مطرح كردن موضوع كاهش وزن اشتراكي و قانع كردن همسر بدون ايجاد دلخوري معمولا سخت‌ترين مرحله كار است.

دكتر هيلدا برك (روان‌درمانگر و مشاور) مي‌گويد: «اظهار هر نظري درباره وزن همسر يا ارائه توصيه‌هاي سودمند درباره اين موضوع به او، اين‌ تصور را براي او به‌وجود مي‌آورد كه شما همسرتان را همان‌طور كه هست، نمي‌پذيريد. حتي ممكن است اين تصور بدتر هم در ذهن همسرتان شكل بگيرد كه هيچ جذابيتي براي شما ندارد و درنتيجه شما هم مي‌خواهيد او را تغيير بدهيد تا جذاب‌تر شود. بنابراين، وقتي كه مي‌خواهيد همسرتان را به كاهش وزن ترغيب كنيد، كاملا بايد با احتياط پيش برويد».

به گفته دكتر برك، اگر فكر مي‌كنيد كه همسرتان به كاهش وزن نياز دارد، براي او مثال بزنيد و با مثال شروع كنيد. اين تاكتيك مثبت، اعتمادبه‌نفس همسرتان را خدشه‌دار نمي‌كند و رابطه مشترك شما را در معرض خطر قرار نمي‌دهد. پس مي‌توانيد بگوييد: «اگر هر دوي ما تغذيه سالمي داشته باشيم و به‌طور منظم ورزش كنيم، ذهن قوي‌تر و بدن آماده‌تري خواهيم داشت و سلامتي عمومي خودمان را هم ارتقا خواهيم داد». توجه داشته باشيد كه تلاش‌هاي شما براي ارتقاي سلامتي و كاهش وزن خودتان، بايد بدون آسيب‌رساني به زندگي مشترك‌تان شروع شود.

درواقع، نبايد وضعيت طوري پيش برود كه درنهايت شما مسئول ناراحتي‌ها و اتفاقات ناخوشايند باشيد. ورزش كردن با همديگر از بُعد نظري، ورزش كردن با همديگر بايد راحت و سرگرم‌كننده باشد. با اين‌حال، در عمل همه چيز فرق مي‌كند و ممكن است شرايط سختي براي شما ايجاد شود. توانايي‌ها و قواي انسان‌ها با همديگر برابر نيست و همين تفاوت‌هاي اساسي مي‌توانند باعث اختلاف نظر و حتي سرخوردگي شوند. جكي جكسون (مربي بدن‌سازي) مي‌گويد: «مهم‌ترين توصيه من براي زوج‌هايي كه با سطح آمادگي متفاوت مي‌خواهند با همديگر ورزش كنند، تمركز بر تمرين‌هايي است كه مقاومت درمقابل وزن بدن را افزايش مي‌دهند. دويدن‌هاي سرعتي كوتاه و كار با وزنه‌هاي سبُك واقعا مي‌توانند موثر باشد.

البته زمان در نظر گرفته‌شده براي اين فعاليت‌ها بايد كوتاه باشند تا به هيچ كدام از طرفين فشار وارد نشود». او مي‌گويد: «زوج‌هايي كه ظرفيت رقابت با همديگر را دارند، مي‌توانند در پارك‌هاي مناسب يا محيط‌هاي مخصوص اين كار، مسابقه‌هاي دوندگي براي خودشان طراحي كنند. اين كار، زوج‌ها را به فعاليت بيشتر و رقابت وادار مي‌كند». علاوه بر اين‌ها، فعاليت‌هاي انتخابي مشترك بايد مورد علاقه هر دو طرف باشند و درنهايت تعادل مناسب و رضايت‌بخشي بين فعاليت‌هاي انتخاب‌شده شكل بگيرد. تغذيه سالم اصول اساسي يك رژيم غذايي سالم با هدف كاهش وزن، براي زنان و مردان مشترك است. فقط اندازه و حجم غذاهاي مصرفي بين آنان تفاوت دارد.

بنابراين، زوج‌ها مي‌توانند از غذاهاي مشابهي براي كاهش وزن استفاده كنند. دكتر ليلي سوتر (متخصص تغذيه و كاهش وزن) مي‌گويد: «براي كاهش چربي بدن و حفظ توده‌هاي عضلاني بدون چربي، زوج‌ها بايد رژيم غذايي مشخصي را انتخاب كنند كه قند خون‌شان را متعادل نگه دارد. اضافه كردن پروتئين‌هاي باكيفيت (ماهي،‌ گوشت بدون چربي، تخم‌مرغ، مغزها و دانه‌هاي خام) به وعده‌هاي غذايي و ميان‌وعده‌ها، گرسنگي را به خوبي برطرف مي‌سازد و قند خون را هم متعادل مي‌كند. چربي‌هاي سالم مانند ماهي‌هاي چرب و روغن زيتون نيز بايد در اين رژيم غذايي وجود داشته باشند. سبزي‌ها و ميوه‌ها نيز به‌مقدار زيادي در اين رژيم غذايي مورد استفاده قرار بگيرند».

چطور بعد از ازدواج چاق نشويم؟!

نشستن طولاني‌مدت پشت ميز، باعث ابتلا به دردهاي موضعي در ناحيه كمر، پاها و عضلات ميان‌تنه مي‌شود. انجام اين حركت ورزشي براي تقويت عضلات پايين‌تنه و ميان‌تنه، پيشگيري از ورم پا و ابتلا به واريس در كارمندان و افرادي كه بيش از حد پشت ميز مي‌نشينند، بسيار مفيد است. روي صندلي بنشينيد و كمرتان را كاملا به پشتي صندلي تكيه بدهيد. پاي راست خود را كاملا صاف كنيد. به‌طوري كه باسن و كف پا در يك خط قرار بگيرند. ۲ ثانيه در اين حالت بمانيد و ۱۵ مرتبه اين حركت را تكرار كنيد. سپس، اين نرمش را روي پاي چپ هم انجام دهيد.

يك حركت ورزشي براي پشتِ ميزنشين‌ها