موارد استفاده آسپيرين
آسپرين براي درمان دردهاي خفيف تا متوسط (سردرد، ديس منوره، ميالژي، دردهاي دنداني)، درمان درد و التهاب در بيماران آرتريت روماتوئيد، اوستئوآرتريت و نيز كاهش تب انديكاسيون دارد. همچنين به علت اثرات ضد پلاكتي، اين دارو در درمان اوليه اختلالات قلبي-عروقي (آنژين پكتوريس، انفاركتوس ميوكارد) نيز كاربرد دارد.
مكانيسم اثر آسپيرين
اين دارو، آنزيم سيكلواكسيژناز را مهار ميكند و پلاكتها به اين اثر بسيار حساس هستند. همچنين اثرات ضد التهابي آن از طريق مهار توليد آنتي بادي، مهار آزاد شدن هيستامين به وسيله آنتيژن و تثبيت نفوذپذيري مويرگها طي واكنشهاي ايمونولوژيكي اعمال ميشود.
فارماكوكينتيك
آسپرين پس از تجويز به فرم خوراكي به خوبي از طريق دستگاه گوارش جذب ميشود و به ميزان ۹۰-۸۰% به پروتئينهاي پلاسما متصل ميشود. نيمه عمر دارو ۳-۲ ساعت است و به طور وسيعي در كبد متابوليزه ميشود. دارو توانايي عبور از جفت و شير را نيز دارد.
موارد منع مصرف
در كودكان زير ۱۲ سال (احتمال بروز سندرم ري)، افراد مبتلا به زخم دستگاه گوارشي، هموفيلي، افراد داراي سابقه حساسيت به ساير داروهااي ضد التهاب غير استروئيدي (NSAIDs) و كساني كه دچار ترومبوسيتوپني، آنژيوادم و پوليپهاي بيني همراه با آسم هستند نبايد مصرف شود.
هشدارها
۱- در بيماريهايي مانند آسم، الرژي، آسيبهاي كليوي يا كبدي، كاهش آب بدن، اولسرپپتيك و كمبود G۶PD بايد با احتياط فراوان مصرف شود.
۲- مصرف آسپرين، درمان مناسبي براي كودكان مبتلا به بيماريهاي خفيف نبوده و در كودكان زير ۱۲ سال فرآوردههاي حاوي آن، مگر در موارد خاص نظير آرتريت جوانان، نبايد مصرف شود.
عوارض جانبي آسپيرين
تحريك ملايم دستگاه گوارش، گاهي همراه با خونريزي بدون علامت و افزايش زمان خونريزي، از عوارض شايع مصرف اين دارو است. در بيماران حساس، ممكن است اسپاسم برونشها و واكنشهاي پوستي بروز نمايد. همچنين نارسايي كليوي، كبدي و عوارض عصبي نظير اختلال شناخت، سرگيجه، وزوز گوش، تشنج، افسردگي، اختلالات اسيد-باز و اثرات تبزا از عوارض وابسته به مقدار مصرف اين دارو ميباشند.
تداخل دارويي
الف- خطر خونريزي ناشي از مصرف داروهاي ضد انعقاد خوراكي در حين درمان با اين دارو تشديد ميشود.
ب- مصرف همزمان اين دارو با آنتي بيوتيكها، كورتيكواستروئيدها و NSAIDs احتمال بروز عوارض گوارشي را تشديد ميكند.
ج- مصرف همزمان اين دارو با فوروزمايد، آمينوگليكوزيدها، سيس پلاتين، كاپرومايسين، اريترومايسين و نكومايسين، احتمال تشديد اتوتوكسيتي را زياد ميكند و از اين نظر بايد بيمار را چك كرد.
نكات قابل توصيه
الف- در كودكان تب دار با علائم سرماخوردگي و زير ۱۲سال به علت احتمال بروز سندروم ري (Reye ‘s syndrome) مصرف آسپيرين به عنوان داروي ضد تب و ضد درد، منع مصرف دارد.
ب- در بيماران با سابقه آسم، احتمال تشديد حملات به دنبال مصرف آسپيرين افزايش مييابد.